Yeme bozukluğu yemek yeme dürtüsünün fiziksel açlık durumuna göre değil farklı algı ve düşünce biçimlerine göre şekillendiği ve beslenme davranışının büyük oranda bozulduğu son derece önemli psikiyatrik problemlerden biridir. Kişi, genellikle vücudun ağırlık veya şekil gibi dış görünüş özellikleri hakkında olumsuz fikirlere sahiptir ve bu durum yemek yeme davranışına karşı farklı bakış açılarının ortaya çıkmasına neden olur. Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayınlanan DSM V’te 8 farklı yeme bozukluğun türünden bahsedilir ancak tüm yeme bozuklukları içerisinde en sık rastlanan iki tür anoreksiya nervoza ve bulimia nervozadır.

Yeme Bozuklukları  Belirtileri Nelerdir?

• Aşırı kilo kaybı veya sürekli kilo kontrolü
• Yemek yeme konusunda aşırı kısıtlama
• Yemek yemekten kaçınma veya yetersiz yeme
• Kendi vücutlarını aşırı eleştirme
• Vücut ağırlığı veya şekli hakkında yoğun endişe
• Soğuk hissetme, tüy dökme ve cilt problemleri
• Zayıflama ilaçları veya laksatifler gibi kilo kaybını hızlandırmaya yönelik tehlikeli yöntemlerin kullanımı
• Sık sık yeme krizleri geçirme (aşırı yeme)
• Kendini kusma veya laksatif kullanma gibi aşırı kilo kontrolü yöntemleri
• Diyetlerle sık sık başlama ve sona erme
• Diş erozyonu, boğaz ağrısı veya el sırtlarında kesikler gibi fiziksel belirtiler
• Yoğun suçluluk ve utanma hissi
• Yemek yedikten sonra suçluluk, pişmanlık veya hüsran hissi
• Kilo alma veya obezite riski
• Belirli gıdaları veya gıda gruplarını reddetme
• Yemeklerle ilgili güçlü tiksinti veya endişe
• Ağırlığın veya beden şeklinin kontrolü ile ilgili endişe olmaksızın, yemek yeme konusunda sınırlı alışkanlıkla

Yeme Bozuklukları

Anksiyete bozuklukları içerisinde ise OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk) her yaş grubunda görülmeye başlanmıştır. OKB halk arasında takıntı hastalığı olarak bilinir. Hepimizin takıntıları olabilir. ama her takıntı okb değildir. Peki obsesif komğulsif bozukluk türleri nelerdir?

Yeme Bozuklukları Türleri

• Anoreksiya Nervoza (Anoreksiya): Anoreksiya, vücut ağırlığını kontrol etme ve düşürme isteği ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya olan kişiler genellikle çok az yemek yerler, aşırı egzersiz yaparlar ve vücutlarını aşırı zayıf veya şişman olarak algılarlar.
• Bulimia Nervoza (Bulimi): Bulimia, sık sık aşırı miktarda yiyecek yeme krizleri geçirme ve ardından kendilerini kusma veya açlık ile dengeleme isteği ile tanımlanan bir yeme bozukluğudur. Bu durum sıklıkla gizli tutulur.
• Tüketici Düzeni (Binge Eating Disorder): Tüketici düzeni, sık sık aşırı yeme krizleri geçirme, ancak bu krizleri kusma veya açlık ile dengelememe durumunu tanımlar. Bu bozukluk, kontrolsüz yeme hissi ile karakterizedir.
• Beslenme Bozukluğu Yokmuş Gibi Görünme (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder, ARFID): ARFID, belirli yiyecekleri reddetme veya sınırlı bir diyetle beslenme eğilimi gösteren bir yeme bozukluğudur. Bu durum, genellikle belirli tatlar, dokular veya kokularla ilgili yoğun tiksinti veya endişe içerir.

Yeme bozukluklarının nedenleri karmaşık olabilir ve genellikle biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkar. Bu bozukluklar, fiziksel sağlığı ciddi şekilde etkileyebilir ve yaşamı tehdit edebilir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir, çünkü bu bozukluklar genellikle ilerledikçe daha zor tedavi edilir.

Yeme Bozukluklarına Ne Neden olur?

Yeme bozukluklarına neden olan faktörler karmaşık ve çok yönlüdür. Bu bozuklukların gelişimine katkıda bulunan bir dizi biyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel etken vardır. İşte yeme bozukluklarının oluşumunda etkili olabilen bazı faktörler:

• Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, yeme bozukluklarının gelişiminde rol oynayabilir. Aile geçmişi, bir kişinin bu tür bir bozukluğa sahip olma riskini artırabilir.
• Biyolojik Faktörler: Beyin kimyası, hormonal dengesizlikler ve nörotransmitterler gibi biyolojik faktörler, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
• Psikolojik Faktörler: Kendi vücutlarına ve yemek yeme alışkanlıklarına yönelik olumsuz duygusal ve zihinsel inançlar, yeme bozukluklarının gelişiminde etkili olabilir. Düşük özsaygı, mükemmeliyetçilik, depresyon ve anksiyete yeme bozukluklarının risk faktörleri olabilir.
• Sosyal ve Kültürel Faktörler: Toplumun güzellik idealleri, medya, aile, arkadaş çevresi ve kültürel normlar gibi faktörler, yeme bozukluklarının oluşumunda etkili olabilir. Aşırı zayıf bir vücut şeklinin ve kilo kaybının övüldüğü toplumlarda bu tür bozukluklar daha yaygın olabilir.
• Travmalar ve Stres: Ciddi travmatik olaylar, istismar, aile içi sorunlar veya şiddet, yeme bozukluklarının gelişimine katkıda bulunabilir. Stres de bu bozuklukların tetikleyicisi olabilir.
• Diyet Kültürü ve İdealizm: Aşırı diyet yapma eğilimi, düşük kalorili diyetler ve hızlı kilo verme isteği, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
• Kişisel Faktörler: Her kişi farklıdır ve yeme bozukluklarının gelişimine katkıda bulunan kişisel faktörler vardır. Örneğin, bazı insanlar belirli bir vücut tipine ulaşma veya koruma konusunda daha fazla endişeli olabilirler.

Yeme Bozuklukları Akıl Hastalığı Mıdır?

Yeme bozuklukları akıl hastalıkları veya zihinsel bozukluklar olarak kabul edilir. Bu bozukluklar, bireylerin zihinsel sağlığını ve duygusal iyi oluşlarını etkileyen ciddi psikolojik sorunlardır. Yeme bozuklukları, kişinin yeme alışkanlıklarını, beslenme düzenini ve vücut algısını olumsuz etkiler. Bu bozukluklar, psikolojik, duygusal ve fiziksel sağlık sorunlarına neden olabilir ve yaşamı tehdit edebilir.

Yeme bozukluklarının altında yatan temel sorunlar, genellikle kişinin kendine olan algısı, vücut imajı, yeme alışkanlıkları ve beslenme ile ilgilidir. Bu sorunlar, kişinin düşünce, davranış ve duygusal durumunu etkiler. Bu nedenle, yeme bozuklukları psikolojik rahatsızlıklar olarak kabul edilir.

Tedavi gerektiren yeme bozuklukları, profesyonel psikoterapi ve tıbbi destek gerektirebilir. Tedavi genellikle psikoterapi, beslenme danışmanlığı ve tıbbi gözetim içerir. Erken teşhis ve tedavi, bu tür bozuklukların iyileşme şansını artırabilir.

Unutmayın ki yeme bozuklukları ciddi bir konudur ve kişinin genel sağlığına zarar verebilir. Eğer siz veya bir başkası yeme bozukluğu belirtileri yaşıyorsa, bir uzmandan yardım almak önemlidir.

Yeme Bozuklukları Tedavisi

Yeme bozukluklarının tedavisi, bireysel ihtiyaçlara ve bozukluğun türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Tedavi, genellikle bir multidisipliner yaklaşım gerektirir ve profesyonel sağlık uzmanlarından oluşan bir ekiple yürütülür. Yeme bozuklukları tedavisinin ana hedefleri şunlar olabilir:

• Fiziksel Sağlık İyileştirme: Yeme bozukluklarının ciddi fiziksel etkileri olabilir. Tedavi, vücut ağırlığının normal seviyelere geri dönmesini ve fiziksel sağlığın düzeltilmesini içerebilir.
• Beslenme Danışmanlığı: Beslenme uzmanları, kişinin sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirmesine yardımcı olur. Bu, dengeli bir diyeti ve yeme alışkanlıklarını sürdürmeyi öğrenmeyi içerir.
• Psikoterapi: Terapistler, bireysel veya grup terapisi şeklinde psikoterapi sağlar. Bu, kişinin yeme bozukluğuna yol açan altta yatan psikolojik nedenleri keşfetmeye ve bu sorunları ele almaya yardımcı olur. Kognitif davranış terapisi (KDT) gibi özel terapi yöntemleri sıklıkla kullanılır.
• Aile Terapisi: Aile üyeleri yeme bozukluğu tedavisine sıklıkla dahil edilir. Aile terapisi, aile içi ilişkileri güçlendirmeyi ve destek sistemini oluşturmayı hedefler.
• İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, yeme bozukluklarına eşlik eden psikiyatrik sorunları (örneğin, depresyon veya anksiyete) yönetmek için ilaç tedavisi gerekebilir.
• Hastanede veya Ayakta Tedavi: Tedavi yerine göre hastanede veya ayakta tedavi şeklinde yürütülebilir. Tedavinin türü, yeme bozukluğunun ciddiyetine ve hastanın fiziksel sağlığına bağlıdır.
• Destek ve İzleme: Yeme bozukluklarının tedavisi sadece semptomların iyileşmesiyle sınırlı değildir. Tedavi, kişinin sağlıklı yeme alışkanlıklarını sürdürebilmesi ve nüksün önlenmesi için uzun vadeli destek ve izlemeyi içerir.

*Blog yazılarımız sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.