Varoluşçu Yaklaşım

Psikanaliz ve davranış terapisine bir tepki olarak ortaya çıkan varoluşçu yaklaşım, bir kuram/teoride olduğu gibi belirli kurallar barındırmaktan ziyade bir felsefi yaklaşım olarak değerlendirilmektedir. Varoluşçuluk, hem durumu yansıtan hem de duruma tepki olarak doğan bir felsefedir.

Varoluşçu düşünürler, öznelliğe ve bireyciliğe önem vermektedirler. Aynı zamanda çağımız insanının yalnızlığını ve umutsuzluk halini belirtmekle birlikte kendisini tanımasını, benliğini kazanmasını ve bilincinin farkına varmasını da istemektedirler. Ayrıca varoluşçu yaklaşımda herkesin bir kaygı yaşadığı kabul edilmektedir. Bu kaygının temelinde hayatta kalma, yaşamı sürdürme, varlığımızı anlamlandırma ihtiyacı bulunmaktadır.

Varoluşçu Terapi

Varoluşçu Terapi, temelleri felsefenin “varoluşçuluk” akımına dayanan bu yöntemin öncüleri Irvin Yalom ve Rollo May’dir. Irwin Yalom varoluşçu terapiyi “kişinin varoluşundan kaynaklanan konulara odaklanan dinamik bir terapi yaklaşımı” olarak tanımlamaktadır. Ayrıca varoluşçu yaklaşımda insanların temelde iyi veya kötü olduklarına dair iki farklı görüş bulunmaktadır.

Varoluşçu terapide geçmiş zamandan ziyade “şu an” mevcuttur. Ayrıca danışan ve terapist, anlık sübjektif yaşantılara odaklanmaktadır.

Bu yaklaşım bir düşünce sisteminden çok bir tutumdur. Ve bu yazıda, varoluşçu tutumun nasıl ortaya çıktığından ve psikoterapi sürecinden bahsedeceğiz.

 

Psikoterapi hakkında detaylı bilgi istiyorsanız https://biseyseans.com/psikoterapi/ yazımızı ziyaret edebilirsiniz.

 

Varoluşçu terapiye yönelik temel kavramlar

Heidegger’e göre var olmanın iki temel şekli vardır:

• Otantik olmayan mod: Kişinin kendi hayatını “anonim” bir şekilde yaşaması demektir. Bu modda kişi gerçekten kendisi olmak adına herhangi bir sorumluluk almaktan kaçınır.
• Otantik olmayan varlık: Tamamen boyun eğici ve otomasyonvari varoluştur.
• Otantik mod: Kişi kaygı hissetse de kendi hayatında aktiftir ve sorumluluk alır. Ayrıca kişi, kendi biricikliğinin farkındadır. Aslında olmak istediği gibi olmaya çalışır.

Yalom, bu kavramlar hakkında bir süreklilik olduğunu ve kişilerin bir uçtan diğer uca bir yerde bulunduklarından bahseder.

Varoluşçu terapinin dinamiklerini anlamak için bilmemiz gereken kavramlar

• Son Sorular: Bütün terapistlerin, danışanların esas meseleleri olduğundan emin oldukları konulardır.
• Varoluş ikilemi: Varoluş gerçekliğinden ortaya çıkan, var olmaya devam etmek istesek de sonu olan varlıklar olmamızın bilincinde olmamızdır.

Yalom varoluş ikilemi kaynaklı insan olmanın temel zorluklarını kapsayan son soruları dört kategoride toplamıştır:

1. Özgürlük: Kendi hayatlarımızın yazarı olmamızı hepimizin insanlık olarak bir kâinat içinde yaşadığımızı vurgular.
2. İzolasyon: İnsanın ne olursa olsun yalnız bir varlık olması sonucunda ortaya çıkan temel bir izolasyondan bahsedilir.
3. Anlam: Hayatınızla ve neden var olduğumuzda ilgili düşünme ve hayatımıza bir amaç bulma çalışmasıdır.
4. Ölüm: İnsan ölümsüz olduğunun farkındadır. Neler yaparsak yapalım hayatımız bir gün sona erer. Ancak insan bunu bilerek yaşamaya devam eder.

Varoluşçu psikoterapi nedir?

Danışanların psikoterapiye başlama eğiliminin değişmesi üzerine ortaya varoluşçu psikoterapi yaklaşımı konmuştur. Eskiden farklı olarak artık danışanlar amaçsızlık, kaygı, sıkıntı ve tatmin olamama gibi durumlardan dolayı psikoterapiye başlamaktadır. Aynı zamanda varoluşçu psikoterapide danışanların bu çatışmalarını çözümlemek için kurulmuş bir ekoldür.

Psikoterapi süreci

Varoluşçu psikoterapi süreci danışanın otantik olmayan varlık modlarından vazgeçtiği ve kendi varoluşu ile yüzleşti bir süreçtir. Ayrıca varoluşçu terapi de psikoterapist bir rehber, mihmandar ve semboldür. Aynı zamanda danışanın kendi yüzleşmesini yaşamasında ona rehberlik eden kişidir.

Varoluşçu terapinin başarılı olduğu konular

• Dini problemi olan yaşlı ve çok kültürlü topluluklara ait danışanlar
• Psikotikler (…) olarak etiketlenen hastalar
• Çeşitli fobiler
• Dissosiyatif bozukluk
• Bağlanma bozukluğu
• Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı
• Çocuklarda grup meditasyonu

Bi’Şey Seans bünyesinde çevrim içi ve fiziksel seans hizmeti veren psikologları incelemek ve randevu almak için tıklayınız.

Kaynakça

Yalom I,.D. (2018). Varoluşçu psikoterapiler.

Corsini mi, R. J. & Wedding, D. (2012). Modern psikoterapiler. Ss. (471-523). İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.