Hepimiz kalabalık bir ortama girerken, bir sunum yapmadan önce veya topluluk önünde bir konuşma yapmadan önceki gerginlik hisse aşinayızdır. Bu gerginlik hissi sosyal kaygı olarak adlandırılmaktadır. Yüzünüzün kızardığını hatta avuçlarınızın terlediğini hissedebilirsiniz. Kişiden kişiye değişebilen bir durum olan sosyal kaygı, birçok insanın deneyimlediği veya oldukça insani olan bir deneyimdir. Ancak çoğu zaman hayatın olağan akışına ve anı yaşamaya engel olabilmektedir.
Sosyal kaygı hissini tetikleyen durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Topluluk önünde bir konuşma yapmak,
- Bir sunum gerçekleştirmek,
- Telefonda konuşmak,
- Yeni biri ile tanışmak,
- Bir eleştiri almak,
- İş görüşmesine katılmak,
- Bir konuşma başlatmak,
- Göz teması kurmak,
- Utanmak ve tartışmak ya da
- Yeni bir ortama girmek.
Nasıl Hissettiriyor?
Oldukça yaygın bir durum olan sosyal anksiyetenin yüz kızarması, mide bulantısı, ellerde terleme, nefes darlığı gibi fizyolojik belirtileri bulunmaktadır. Çünkü sosyal anksiyeteye sebep olan durumlar sırasında gerçekleşen bu fizyolojik belirtiler aynı zamanda durumdan önce ve sonra da deneyimlenebilmektedir.
Hayatımızı Nasıl Etkiler?
Sosyal kaygı ‘insani’ bir deneyim olmakla beraber kimi zaman günlük yaşantımızdaki işlevselliğimizi bozan bir durum olabilmektedir. Müdahale edilmediğinde sosyal ilişkilerimiz bozulabilir ve karamsarlık hissi gözlemlenebilir. Bazen yoğun ve sık yaşanan sosyal kaygı hissi, romantik ilişkilerimizden sosyal yaşantımıza kadar birçok alanda kendimize engeller koymamıza sebep olabilmektedir. Bu engeller yeni ilişkiler kurmaktan kaçınma, kalabalık ortamlara katılmamak, soğuk ve mesafeli bir duruş sergilemeyi içerebilmektedir.
Sosyal Kaygının Tuzağına Düşmeden Dolu Dolu Bir Hayat Nasıl Yaşanır?
- Kaygılarınızın yoğunlaştığı durumları keşfedin. Sosyal kaygı her bireyde farklı biçimlerde ortaya çıkmaktadır. Kimisi için bir telefon görüşmesi gerçekleştirmek zor bir eylem iken bazısı için topluluk içinde yemek yemek daha zor olmaktadır. Kendinizi gözlemleyerek en çok zorlandığınız durumları keşfetmek iyi bir başlangıç olacaktır.
- Hata yapmaktan korkmayın. Sosyal kaygı hissine kapıldığınızı hissettiğiniz durumlara dikkatli bakalım. Bunun sebebinin hata yapmaktan korkmak olduğunu gözlemlemeniz mümkündür. Yanlış bir cümle söylememek topluluk önünde öksürmek gibi davranışlar oldukça normal ve insanidir. Önemli olan, bu gibi durumların oldukça normal olduğunu kendinize hatırlatmanızdır.
- Küçük adımlarla başlayın. Birçok yeteneği küçük adımlarla ve deneme- yanılma yöntemi ile öğrenirsiniz. Bir toplantıda el kaldırmak veya bir konuşmayı başlatmak ile başlayabilirsiniz.
- Yalnız olmadığınızı kendinize hatırlatın. Sosyal kaygı da diğer tüm duygular gibi kolektif bir duygudur. Kaygı hissi, sizin veya tüm insanlığın ortak deneyimlediği bir durumdur. Yalnız olmadığınızı veya birçok insanın bu duyguyu deneyimlediğini kendinize hatırlatın.
- Bir psikologtan yardım alın. Kendi izlediğiniz yollarla sosyal kaygınızın üstesinden gelemediğinizi hissettiğinizde, bir psikologtan yardım almaktan çekinmeyin. Çoğu insanın deneyimlediği ve fayda sağladığı bir yol olan terapi ile siz de sosyal kaygınızın üstesinden gelirken Bi’Şey Seans üzerinden profesyonel bir yardım alabilirsiniz.
Kaynak
Henderson, L., Gilbert, P., & Zimbardo, P. (2014). Shyness, Social Anxiety, and Social Phobia. In Social Anxiety. Academic Press. 95-115. Erişim adresi: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-394427-6.00004-2