Konuşma sesi bozuklukları, çocuklarda konuşma sesleri üretmek konusunda yaşanabilecek zorlukları anlamına gelmektedir.
Konuşma Sesi Bozuklukları Nedir?
İletişim bozuklukları arasında en sık gözlenen bozuklardan biri, konuşma sesi bozukluklarıdır. Bu konuşma sesi bozuklukları dil, dudak, damak gibi organlarda oluşabilecek yapısal, motor veya duyusal sorunlardan dolayı ortaya çıkabilmektedir. Ancak pek çok zaman çocukların dildeki sesleri geç veya eksik öğrendiklerini görürüz.
Konuşma sesi bozukluklarını sebebinin organik olup olmamasına göre ikiye ayırırız. Bunlar ise; Artikülasyon bozukluğu ve Fonolojik Bozukluktur.
Artikülasyon Bozukluğu Nedir?
Konuşma seslerinden bir yada birkaçının yanlış üretilmesine Artikülasyon (Sesletim) bozukluğu adını veririz. Fonolojik (ses-bilgisel) bozukluk ise dile ait sesbilgisinde bir farklılığın olduğuna işaret eder. Ayrıca artikülasyon bozukluğunda çocuğun üretemediği ses, ses dağarcığında yer almaz. Bir konuşma sesini doğru üretmeleri için o ses üretiminde gerekli olan motor hareketini gerçekleştirmelilerdir.
Fonolojik Bozukluk Nedir?
Fonolojik bozukluk ise daha bilişsel düzeydedir. Bu bozuklukta çocuğun yanlış ürettiği ses, ses dağarcığında yer alır. Ancak bazı durumlarda çocuk birtakım işlemler yaparak hedef ses yerine başka ses kullanır. Çocuk dildeki iki sesi birbiri yerine kullanıyorsa buradaki sorun çocuğun sesi yanlış üretiyor olması değil, çocuğun dilin sesbilgisi sistemine ait farklı yapılanmasından kaynaklanabilmektedir. Ayrıca bu durum çocukta fonolojik bozukluğa işaret ediyor olabilmektedir.
Nasıl Anlarız?
Çocuklar 0-4 yaş arasında ses sistemini öğrenmektedir. Dolayısıyla 4 yaşına kadar yapılan pek çok ses-bilgisel işlemi normal kabul ederiz. Bu bağlamda çocuğun /s/ sesi yerine /t/ demesi doğaldır. Ancak çocuktan /s/ sesini edindikten sonra konuşma diline genellemiş ve kullanıyor olmasını bekleriz. Dolayısıyla ses-bilgisel gelişimi iki boyutlu olarak düşünmeliyiz. Bunları oral-motor becerilerde olgunlaşma ve ustalaşma; ve anadilin ses sistemine ilişkin bilişsel bilginin örgütlenmesi olarak adlandırabiliriz.
Gecikmiş dil ve konuşma hakkında bilgi almak için https://biseyseans.com/gecikmis-dil-ve-konusma/ bağlantısından blog yazımıza ulaşabilirsiniz!
Artikülasyon-Fonolojik Bozukluğun Nedenleri Nelerdir?
- İşitme engeli
- Ağız-yüz anomalileri (dudak – damak yarığı, diş anomalileri gibi)
- Zihin engeli
- Motor bozukluklar (apraksi/ dizartri)
- Özgül öğrenme güçlüğü
- Zayıf taklit yeteneği
- Çevrenin pekiştirmesi
Çözüm Yolları Nelerdir?
Dil ve Konuşma Terapistleri konuşma sesi bozuklukları konusunda mesleki eğitim alan ve deneyim kazanan uzmanlardır. Bu uzmanlar terapi yoluyla konuşma sesi bozukluğu yaşayan çocuklar ile çalışırlar. Ayrıca dil ve konuşma terapistleri terapi uygulamalarını çocuğun ses sistemindeki hatalara göre biçimlendirmekte ve değerlendirme sonucunda uygun terapi uygulamalarını seçmektedir. Çalışacakları seslerin seçimi, seslerin çalışılma sırası ve uygulanan terapi yaklaşımı bunlardan birkaçıdır.
Konuşma sesi bozuklukları hakkında bilgi almak için Nişantaşı Bi’Şey Seans Psikolojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi’nin uzman ekibine ulaşabilir ve sorularınıza cevap alabilirsiniz.
Bize ulaşmak için;
0(212) 231 94 94
0(552) 156 94 94
iletişim numaralarını arayabilirsiniz.
*Blog yazılarımız sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.